Edebiyatımızda Sağlık Olsun

Ferîdüddîn-i Attâr’lardan,  Germiyanlı Şeyhi’ lerin (Hekimi) devirlerine kadar geriye gitmeyelim. Sadece Cumhuriyet dönemine bakacak olsak bile birçok tıbbiyelinin edebiyat ile ne kadar ilgili olduklarını rahatlıkla söyleyebiliriz.

“Ümit çok önemli ve bunu bizden başka kim verebilir?” diye soruyordu Sigmund Freud. İşi insan olan; insanı dinlemeye, insanı anlamaya ve insana anlatmayla süren ve biraz da kutsallığını bu yüzden alan bir meslektir sağlıkçılık.  

Dinlemek, anlamak ve biraz olsun anlatabilmek.

Dinlemekle farkına varıyorsunuz bir sürü hikâyenin. Dertleniyor, dalıyor ve başlıyorsunuz çareler aramaya. Çoğunda belki hep bildik çareler ama dertler ve sahipleri hep farklı ve böyle olunca da her yeni insan ile bir yeni hikâyenin sayfalarında buluyorsunuz kendinizi. Sizin için çok sıradanlaşsa da yaptıklarınız ve gördükleriniz; sizi son nefeslerine kadar bile unutmayacaklarını bildikçe kayıtsız kalamıyor ve sıradanlaşamıyorsunuz!

Bu yüzden onlardan çıkar hep yürek titreten nağmelerin güftekarları. Onlardan çıkardı Türk Müziğinde onlarca unutulmaz şarkının bestekârları. Ama herc-ü merc, maalesef onları da vurdu. O naif insanlar da geçim derdine düştüler. Gün oldu itildiler, bir nevi sağlık amelesi görüldüler. Yaptıklarını sadece sayılarla ölçmeye kalktılar. Bilemediler ki yaptıklarını anlatmaya gücü yetecek bir sayı henüz yoktu rakamlar arasında!

Sporcunun da, bir fen bilimcinin de, ormancının da asgari bir estetik anlayışı, ilişkilerinde belirli bir edebilik olması gerektiğini düşünürüm. Bu yüzden bu tür kesimlerin edebi ve sanata dair yaptıkları her türlü çalışmaları ayrıca önemserim. Yıllardır sağlığın içinde olmam vesilesi ile de özellikle sağlık personelinin bu yöndeki çalışmalarını takip ederim.

Yıllar önce Marmaris ’de görev yapan sağlık personeli arkadaşların, yoğun iş tempolarına rağmen, Hemşireler Günü dolayısı ile hazırlayıp sergiledikleri küçük tiyatro gösterisini nasıl keyifle izlediğimi unutamam. Yine geçtiğimiz yıllarda Sağlık Sen tarafından hazırlatılan “Sağlıkta Bedel Ödeyenler” filmine gitmiştim de, çektikleri çilelerin bir kısmını olsun ne güzel anlatmıştı o senaryo. 

Edebiyatın sağlık üzerindeki, sağlıkçı üzerindeki etkisinin ne olduğu ve edebiyat-sağlık ilişkileri ayrı bir bilimsel makale konusu yapılabilir ama kişisel görüşüm; sağlıkta şiddet ve sağlıkçıya yönelik şiddet ile bile ilişkilendirilebileceğini düşünüyor ve sağlıkçıların edebiyat ile dil ile bağlarının giderek güçlendirilmesi gerektiğine inanıyorum.

Yakın zamana kadar hatıralarını, günlük olarak, yıllık olarak yazan veya yaşadıklarını hikâyeleştirerek edebiyatımıza nefis eserler kazandıran hekimlerimiz, eczacı, diş hekimi, ebe, hemşire, sağlık memurlarımız vardı. Şimdi şu değişim sürecinde, şu kimi tanımların yeniden yapıldığı şu günlerde hiç yaşadıklarını yazan mesela bir sağlık müdürü gördünüz mü?

Odaları var, dernekleri STK’ ları var belki ama onlarda günlük siyasetin pençeleri altında savrulmuş gidiyorlar ve şeytan taşlamaktan yazık ifadeleri bile okunamıyor!

Hastanelerine gömülmemiş, dünyaya sadece hastane penceresinden bakmayacak kadar kültürel bir misyonun takipçisi; dili sevda yapmış bir kültürün çocuklarını çok özlediğimi belirtmeliyim.  

Velhasılı edebiyatımız bir süredir sağlıksız! Ahmet Muhtar Tevfikoğlu, Ahmet Tevfik Ozan, Cenap Şahabettin, Ceyhun Atıf Kansu, Kemal Sayar, Mustafa Şerif Onaran, Ayhan Songar,  Haluk Nurbaki, Süheyl Ünver ve daha birçokları gibi tıbbiyeli kalemleri çok özledik.

Bu vesile ile bütün sağlık çalışanlarının 14 Mart Tıp Bayramını kutluyor  ve yazımızı yine bir hekim olan Anton Çehov’un sözleri ile bitiriyorum:” Tıp, nikâhlı karım benim, edebiyat ise metresim. Birine kızarsam, geceyi öbürüyle geçiriyorum. Bu davranışımı belki biraz uygunsuz bulabilirsin, ama en azından sıkıcı değil. Hem zaten, benim bu ikiyüzlülüğümden ikisinin de bir şey kaybettiği yok!"