Yaşar'dan 'Rusya krizi' reçetesi

Çin’de geçen hafta düzenlenen B20 açılış toplantılarına katılan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Başkan Yardımcıları Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar ve İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar’la birlikte, Rusya Federasyonu Girişimciler ve Sanayiciler Birliği Başkanı Alexander Shokhin ile görüştü.

Görüşmenin iki ülke ekonomisi için önemine değinen Yaşar Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ufuk Tutan, “Karşılıklı uygulanan ambargolar, her iki ekonomiye de zarar verirken bu kayıpları da en çok iş dünyası hissediyor ve etkilerini bire bir yaşıyor. Bu nedenle, Hisarcıklıoğlu ve Shokhin’in ekipleriyle birlikte Çin’de baş başa görüşmeleri, bu çerçeveden değerlendirilmeli. Rusya krizi, iki ülke işadamlarının katkısıyla daha kısa sürede çözülür” dedi.

Görüşmenin, iki ülke arasındaki gerilimin ekonomiye olan etkisinin azaltılması açısından önemli olduğunu ifade eden Yaşar Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ufuk Tutan, “Rusya'nın en büyük işveren örgütü lideri Alexander Shokhin aynı zamanda, Eski Bakan ve Başbakan Yardımcısı, Hisarcıklıoğlu da Türkiye’nin en güçlü sivil toplum liderlerinden. Görüşmenin içeriğine hakim değiliz, ancak ekonomik ilişkilerin sürdürülebilirliği açısından çok önemli. Shokhin’in, gelecek Haziran’da Rusya’daki Ekonomik Forum’da Türkiye'nin bu temsil edilmesini çok önemsediklerini belirterek, Hisarcıklıoğlu ve heyetini toplantıya davet ettiği kamuoyuna yansıdı. Hisarcıklıoğlu’nun da katılacaklarını belirtip ‘iki ülke arasındaki ilişkileri ısıtmak için Haziran’ı beklemeyelim’ sözlerine Shokhin’in ‘Heyetlerimiz arasında hemen bir diyalog başlatalım’ dediği basında yer aldı. Bu sözlerden de anlıyoruz ki işadamları sürecin normalleşmesi için kolları sıvadı” diye konuştu.

RAKAMLAR 10 YIL ÖNCESİNE DÖNEBİLİR

Rusya ile 2002 yılında toplam dış ticaret hacmimizin 5 milyar dolar olduğunu hatırlatan Ufuk Tutan, “2011 ile 2014 yılları arasında ise ortalama yıllık dış ticaret hacmimiz 30 milyar doları buldu. Ancak, her iki ülkenin ekonomisinin hızla yavaşlaması sonucu, 2015 yılında toplam dış ticaret hacmimizin aniden 23 milyar dolara düştüğünü ve ihracatımızın neredeyse önceki yıla kıyasla yarı yarıya azaldığını izledik. Rus uçağının düşürülmesi olayı olmasaydı, her iki ülkenin ekonomilerinin yavaşlaması nedeniyle bu yıl toplam dış ticaret hacmimiz 20 milyar dolar seviyelerinde seyredecekti. Ancak, bu olayın sonucu, enerji ithalatı dışındaki birçok mal ve hizmet ticaretine her iki ülkenin karşılıklı ambargosu, toplam dış ticaret hacminin tekrar 10 yıl önceki seviyesine ineceği bekleniyor” dedi.

KRİZİN ÇÖZÜMÜNE İŞ DÜNYASININ EL ATMA ZAMANI

Doç. Dr. Tutan, “Karşılıklı uygulanan ambargolar, her iki ekonomiye de zarar verirken bu kayıpları da en çok iş dünyası hissediyor ve etkilerini bire bir yaşıyor. Örneğin, yaptığımız hesaplamalara göre, Türkiye ekonomisinin Rusya krizi nedeniyle en az 10 milyar dolarlık zarara uğrayacağı tahmin ediliyor. Bu zararın 40 milyar dolara kadar çıkma olasılığı da var. Bu nedenle, Hisarcıklıoğlu ve Shokhin’in ekipleriyle birlikte Çin’de baş başa görüşmeleri, bu çerçeveden değerlendirilmeli. Bu ekipler tarafından yakın gelecekte sunulan çözüm yolları mutlaka desteklenmeli. Rusya krizi, iki ülke işadamlarının katkısıyla daha kısa sürede çözülür” şeklinde konuştu.

OLUMLU SENARYOLARI ANLATMALILAR

Her iki işadamı gurubunun, ülke liderlerini, uygulanan karşılıklı ambargoların kaldırılması için ikna etmelerinin yolu konusunda da öneride bulunan Tutan, “Öncelikle, her iki ülkenin bu olumsuz senaryoda ne kadar zarara uğrayabileceğini rakamsal olarak ayrıntılarıyla ortaya çıkarmalarını tavsiye ediyorum. Bunun yanında, her iki ülkenin karşılıklı ilişkilerini devam ettirmeleri durumunda, olumlu senaryoları da hazırlayarak hem ülkelerin hem de vatandaşların ne kadar kazançlı çıkabileceklerini ortaya dökmelerini, bu olumlu sonuçları da hem ulusal hem de uluslararası platformlarda paylaşmalarını öneriyorum” diye konuştu.

YORGANCILAR'IN OLMASI EGE İÇİN ÖNEMLİ

Ege Bölgesi lider sanayi kuruluşlarını temsil eden EBSO Başkanı Ender Yorgancılar'ın bu toplantıda yer almasının, konunun hassasiyetinin bölge işadamları tarafından dikkatle takip edildiğine işaret ettiğini belirten Tutan, Rusya krizinin özellikle ihracat açısından en çok etkilediği bölgelerden birinin Ege olduğunu kaydetti. Ufuk Tutan, "Rusya krizinin 2016 yılında Ege Bölgesi ekonomisine tahmini maliyetinin en az 2,5 milyar Dolar civarında olacağı hesaplanıyor. Ege'nin özellikle otomotiv, tekstil, makine, elektronik ile kimya sektörlerinin ihracatı üzerinde önemli kayıplara uğrayacağı saptanırken yaş meyve ve sebze gibi tarımsal ihracat ürünleri üzerinden de bölgenin kırsal ekonomisine maddi kayıplar vereceği düşünülmekte" dedi.

TÜRKİYE – RUSYA İHRACAT RAKAMLARI

Rusya’ya olan ihracatımız 2014 yılında 6 milyar doları geçerken 2015 sonunda ise 3 milyar 679 milyon dolar seviyesine geriledi. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) üyesi firmalardan Rusya’ya yapılan ihracatta da düşüş yaşandı. 2015 yılında Ruble’nin değer kaybetmesi sonrasında ithalatı düşmeye başlayan Rusya’ya EİB’in ihracatı, son aylardaki uçak krizinin de etkisiyle yüzde 33’lük gerilemeyle 299 milyon dolardan, 202 milyon dolara indi.