CHP darbeyi biliyordu

ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı'nın (CIA), gizliliğini kaldırdığı 13 milyon belge arasında 27 Mayıs askeri darbe girişimine dair çok önemli bilgiler de bulunuyor. Buna göre cuntanın gerçekleştirdiği darbeyi CHP yönetimi biliyordu. 30 Mayıs 1960 tarihli CIA brifinginde, muhalettteki Cumhuriyet Halk Partisi'ndeki bazı üst düzey yöneticilerin darbenin sürecini bildikleri belirtildi. Belgede İsmet İnönü'nün adı verilmeden "Cumhuriyet Halk Partisi'nin önde gelen liderleri, darbenin gelişini farkındaydı ancak görünüşte eylem ve planlama safhasına katılmadılar" denildi.

Başbakan Adnan Menderes, bakanlar Fatin Rüştün Zorlu ve Hasan Polatkan'ın idama götüren darbenin hazırlanış sürecinin 1960 yılının Şubat aylarında başladığının altı çizilen CIA belgesinde, "Ordu içerisinde siyasi yönetime karşı memnuniyetsizlikler büyüyordu. Menderes siyasi muhalefeti bastırmak için orduyu kullanmaya çalıştı" bilgisi yer aldı.

 

MUHALEFET RAHATSIZ DEĞİL

"Muhalefet darbeden rahatsız değil" Darbeyle ilgili detaylı olduğu anlaşılan istihbarat brifinginde, darbeye karşı ciddi bir muhalefetin olmadığı da vurgulanırken, Menderes'e destek veren köylülerin darbeden rahatsız olduğunun da altı çizildi. "Cemal Gürsel'i yakından izliyoruz" CIA belgesinde, darbe sonrasında Cumhurbaşkanlığına gelen eski genelkurmay başkanı Cemal Gürsel'in izleyeceği politikaların da yakından takip edildiği anlatılıyor. Cemal Gürsel'in eski politikaları değiştirmeyeceği yönündeki açıklamasının hatırlatıldığı belgede "Cemal Gürsel, ABD ve diğer müttefikleri arasında Türkiye'nin geçmişteki bütün ittifaklara sadık kalacağına güven verdi. Türk dış politikasında temel bir değişiklik beklemiyoruz." ifadesi vurgulandı.

Belgelerde, Türk siyasetinde sorunlar yükseldikçe mevcut yönetimin İnönü'den görüşler alacağı yönünde görüş belirtilmesi dikkat çekiyor.