Turizmde de orta gelir tuzağı

Türkiye, ekonomide olduğu gibi turizmde de orta gelir tuzağından çıkamıyor. Yaşar Üniversitesi Turizm Rehberliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Orhan İçöz, Türkiye’nin dünyada en çok turist çeken 6’ıncı ülke olmayı başarsa da Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından bu yıl açıklanan ve ülkelerin turizm performanslarını ortaya koyan “2015 Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi’ne” göre ancak 44’üncü sırada yer alabildiğini hatırlattı. Geçen yıla göre ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısında yüzde 2,25’lik azalış olduğunu da belirten Prof. Dr. İçöz, turizmde önlem alınması gereken konulara dikkat çekti.

DÜŞÜK SKORLAR TABLOSU

Dünya Ekonomik Forumu’nun 141 ülke arasında hazırladığı 2015 yılı endeksine göre Türkiye, turizm gelirlerinde 12’inci, ulaşım, çevre ve güvenlik gibi konuları içeren turizm performansında ise 44’üncü sırada yer alabildi. Dünyada en çok turist çeken ülkelerin başında gelen Fransa ve İspanya’nın aksine Türkiye’nin, çevresel sürdürülebilirlik ile doğal kaynakları koruma, güvenlik ve emniyet gibi konularda en düşük skora sahip ülkeler arasında yer aldığını belirten Yaşar Üniversitesi Turizm Rehberliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Orhan İçöz, “141 ülke arasında hazırlanan Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi’nde güvenlik ve emniyet, sağlık ve hijyen, bilgi ve iletişim teknolojilerine hazır olma, çevresel sürdürülebilirlik, havayolu ulaşımı altyapısı, yer ve liman altyapısı, doğal kaynaklar gibi kriterler yer almakta. Ancak Türkiye’nin 141 ülke sıralamasındaki yeri ne yazık ki 44 oldu. Ülkeye gelen turist sayısı ve turizm gelirlerimize göre 44’üncü sırada yer almak sektörün ciddi bir şekilde yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır” dedi.

ZİYARETÇİ SAYILARI DÜŞÜYOR

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre 2015 yılı Haziran ayında ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,89 azalış, Ocak-Haziran döneminde ise yine geçen yılın rakamlarına göre yüzde 2,25’lik azalış olduğunu belirten İçöz, 2015 Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi’nde de yer alan Türkiye’nin turizmdeki eksilerine şöyle değindi:

LİMANLAR VE DEMİRYOLLARI YETERSİZ

“Türkiye’nin turizmde rekabet gücü faktörleri ilk beş sırada yer alan İspanya, Fransa, ABD gibi ülkelerin skorlarından oldukça düşük. Çevresel sürdürülebilirlik ile doğal kaynakları koruma, güvenlik ve emniyet gibi konularda en düşük skorlara sahip Türkiye’de yüzey ulaşımının önemli ölçüde karayoluna dayalı olması, demiryollarının uzun yıllar ihmal edilmiş olması, liman hizmetlerinin de son derece sınırlı bölgelerde verilebiliyor olması ülkeyi ziyaret etmek isteyen turistler için önemli bir negatif izlenim yaratmakta. Ülkemizde son yıllarda değişik amaçlarla yeşil alanların yok edilmesi ve vatandaşlarda da çevre koruma bilincinin yeteri kadar gelişmemiş olması ise doğal kaynakların korunmasında düşük skora sahip olmamıza yol açmakta. Diğer taraftan ülkemizde son derece önemli bir turizm destinasyonu olan Efes Antik Kenti bile 2015 yılında UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesi’ne girmiştir. Türkiye’nin bu alandaki toplam Kültürel Miras sayısı 15 adettir. Ancak rakiplerimizde bu rakamlar çok daha yüksek. Örneğin Fransa’da 32, Almanya’da 33, İspanya’da 43, İtalya’da 41 adet.”

ARTILARIMIZ UMUT VERİCİ

Türkiye’nin turizmdeki artılarına da değinen Prof. Dr. Orhan İçöz, “Türkiye’nin Turizmde Rekabet Gücü İndeksi sıralamasında umut verici olumlu faktörler de mevcut. Bu faktörler arasında en yüksek skorlar 7 üzerinden 5,41 ile sağlık ve hijyen, 5,04 ile turizm hizmetleri altyapısı, 4,66 ile havayolu ulaşımı altyapısı ve 4,54 ile işletme ve iş çevresinden oluşmaktadır. Havayolu ulaşımı altyapısı kategorisindeki bu skor ülkeyi 141 ülke arasında 16. Sıraya getirmiştir. Diğer bir deyimle Türkiye havayolu ulaşımında dünyadaki ilk 16 ülke arasındadır” dedi.

NELER YAPILMALI

Türkiye’nin uzun yıllar boyunca turizm sektörüne yaptığı yatırımlar nedeniyle dünyada en çok turist ağırlayan 6’ıncı ülke olmayı başardığını ancak turizm gelirlerinde 12’inci sırada kaldığını belirten İçöz, “Ülkemize gelen ziyaretçi sayısına baktığınız zaman son derece önemli bir konumda olduğumuz görülmekte. Ancak niteliksel değerlere bakıldığı zaman aynı başarıyı görmek ne yazık ki pek mümkün değil. Çünkü gelen ziyaretçi profilinin orta ve alt gelir düzeyine sahip kişilerden oluşması ve ortalama harcamalarının 750 dolar civarında dolaşması bir anlamda turizmde de orta gelir tuzağı görüntüsü vermekte. Bundan sonra Türkiye’nin turizm yöneticilerine düşen görev söz konusu raporda belirtilen rekabet unsurlarının ayrıntılı değerlendirmesini yaparak, özellikle zafiyet gösteren ve düşük skorları olan; doğal, kültürel çevrenin daha dikkatli korunması ve zenginleştirilmesi, ulaşım alt yapısının geliştirilmesi, uluslararası açıklık konusunda şeffaflık sağlanması gibi konularda ilerlemeler sağlamak olmalıdır.” bilgisini verdi.

Türkiye’nin Uluslararası Turizm Rekabet İndeksi Değerleri (141 Ülke içindeki sıra)

-Güvenlik ve emniyet: 121.

-Sağlık ve hijyen: 63.

-İnsan kaynakları ve işgücü piyasası: 88.

-Bilgi ve iletişim teknolojilerine hazır olma: 68.

-Turizmde fiyat rekabet edebilirliği: 94.

-Çevresel sürdürülebilirlik: 95.

-Havayolu ulaşımı altyapısı: 16.

-Yer ve liman altyapısı: 54.

-Doğal kaynaklar: 73.

-Kültürel kaynaklar: 16.

İzmir’deki tesislere gelen 2014 yılında gelen yerli ve yabancı kişilerin sayıları: Yabancı: 688.148