Türkiye’de 8,5 milyon engelli vatandaşın yalnızca yüzde 2’si üniversite eğitimi alabiliyor. Bunların yüzde 8’ini ise görme engelli vatandaşlar oluşturuyor. Görme engellilerin yüksek öğrenimde yaşadığı zorluklardan yola çıkarak bir projeyle online eğitim programı hazırlayan Yaşar Üniversitesi, “Yükseköğrenimde Görme Engelliler Konferansı” düzenledi ve üniversitelerde okuyan görme engelli gençlerin bilgiye erişim sorunları irdelenerek yenilikçi çözüm yolları arandı.
ENGELLİLERİN EN BÜYÜK SORUNU EĞİTİM
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu, başka bir deyişle 650 milyonunu, engelliler oluşturuyor. Türkiye nüfusunun ise yüzde 12,28’i engelli. 8,5 milyon engellimizin 2,5 milyonu üniversite eğitimi alma çağında. Engellilerden yaklaşık 412 binini ise görme engelliler oluşturuyor. Bunlardan üçte biri ise üniversite eğitimi çağındaki gençler. İzmir’de ise nüfusun yüzde 5,6’sını, engelli vatandaşlar oluşturuyor. Kentte yaklaşık 3 bin engelli öğrenci üniversite eğitimi alıyor. İzmir Valiliği Engelliler Koordinasyon Merkezi kentte 300 bin dolayında engelli yaşadığını varsayıyor. Görme engelli İzmirli sayısı ise yaklaşık 30 bin civarında. En acı rakamlar ise engellilerin eğitimiyle ilgili karşımıza çıkıyor. Engellilerin yüzde 41’i okur yazar değil, okuma yazma bilenler yüzde 18, ilkokul mezunu yüzde 22, ortaokul yüzde 10 lise ve üstü yüzde 7. Üniversite eğitimi alabilen engelli oranı ise yalnızca yüzde 2.
GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLER İÇİN ONLİNE DERSLER
Yaşar Üniversitesi Bilim Kültürü Bölümü ile Açık ve Uzaktan Öğrenme Merkezi’nin birlikte yürüttüğü, Gençlik ve Spor Bakanlığı Sosyal Dahil Etme Programı’nca desteklenen, tamamen görme engellilere yönelik, “Çevrimiçi Genel Kültür Derslerinin Tasarımı, Sunumu ve Konuşan Kitaplar Projesiyle” online dersler tasarladı. Bilim Kültürü Bölüm Başkanı ve Sürekli Eğitim Merkezi Müdürü Doç. Dr. Sabah Balta, “Projede, ilk etapta tüm bölümlerde ortak olarak okutulan Etik Kültürü ve Proje Kültürü dersleri, görme engellilerin online olarak ulaşabilip rahatlıkla eğitim görebilmeleri için yeniden tasarlandı.
Bu derslerin kitapları, üniversite öğrencilerinden oluşan Gönüllü Gençlik Platformu (GGP) desteği ve Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı (TÜRGÖK) işbirliği ile hem seslendirilerek sesli kitap haline getirilecek, hem de konular sesli betimlemeyle anlatılacak. Bu kitaplar, Açık ve Uzaktan Öğrenme Merkezimiz ile kütüphane web sitelerinde görme engelli gençlerin kullanımına sunulacak. Projeyle, 100’lerce görme engelli gencin, ilerleyen dönemde, online olarak sertifika, yüksek lisans ve lisans eğitimi almalarının sağlanması planlanıyor” dedi.
10 ENGELLİ, 10 GÖNÜLLÜ GENÇ KAMP YAPIP SORUNLARI BELİRLEYECEK
Proje Koordinatörü Çağrı Özköse Bıyık ise proje öncesinde, 10 görme engelli, 10 gönüllü öğrencinin birlikte bir otelde 5 günlük çalışma kampı yapacağını belirterek, “20 genç beraberce çalışacaklar. Engelli ve engelsiz gençler birbirini daha iyi tanıyıp anlayacak. Derslerimizin tasarımıyla ilgili çok önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz” diye konuştu.
SORUNLAR TARTIŞILDI
Proje kapsamında, 17-18 Mart tarihlerinde Yaşar Üniversitesi’nde “Yükseköğrenimde Görme Engelliler Konferansı” düzenlendi ve üniversitede okuyan görme engelli gençlerin bilgiye erişim sorunları irdelenerek yenilikçi çözüm yolları arandı.
Konferansa konuşmacı olarak, Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Barkan, Prof. Önder Kütahyalı, görme engelli ünlü müzisyen Muammer Ketencoğlu, TÜRGÖK Başkanı Tülay Yazgan, Bilgi Yönetimi Uzmanı Aynur Aydın, Doç. Dr. Hatice Şahin ve Ankara Gören Eller İlkokulu Rehber Öğretmeni Selda Yıldızhan katıldı. Görme engelli doktora öğrencisi Süleyman Arı ve Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Celil Uzun ise karşılaştıkları zorlukları ve üniversite öğrencisi olarak tecrübelerini paylaştı. Prof. Dr. Murat Barkan, “Toplumun duyarsızlığı ya da görmezliği nedeniyle problem haline dönüşen tamamıyla ilgili derde deva işe yarar olmaya faydalı olmaya çalışan bir üniversiteyiz. Fiziksel sosyolojik ya da kültürel engelleri hep yaşıyoruz asıl olan bu engellerin üstesinden gelebilmek. Bu çalıştay, bir araya geliş, çok önemli. Birbirimizden öğreneceğimiz çok şey var. En başta da algı engelini aşmak zorundayız” dedi.
TÜRGÖK Başkanı Tülay Yazgan, projede yer almaktan mutluluk duyduklarını belirterek, “Eşim Gültekin Yazgan görme engelli bir öğretmen ve avukattı. Hayatını eğitime adadı ve 10 yıldır onun hayali olan görme engelliler kitaplığını en güzel şekilde götürmeye çalışıyoruz. Bu projeyle daha fazla gencimiz eğitim alacağı için çok mutluyum” şeklinde konuştu.
Akordeonu ile kısa bir de müzik dinletisi sunan ünlü müzisyen Muammer Ketencoğlu, “Eğitimi çok daha interaktif hale getiren bu projeyi kutluyorum. Belki de bu projenin ilk öğrencilerinden biri de ben olurum” diye konuştu. Prof. Dr. Önder Kütahyalı da “Bazı eğitim kurumlarının görme engellileri kabule yanaşmadığını görüyoruz ne yazık ki. Ama bazıları da tam tersi bir anlayışla, örneğin Yaşar Üniversitesi gibi, Mimar Sinan, Gazi üniversiteleri gibi üniversiteler kapılarını sonuna kadar açıyor. Günümüzde üniversite mezunu olan pek çok görme engelli arkadaşımız var. Fırsat eşitliği olursa, hak ettikleri ve uygun ortamda eğitim alırlarsa çok daha başarılı olabilirler” dedi.